Gitara wywodzi się z rodziny instrumentów strunowych, mających swoje początki w czasach starożytnych. Pierwsze gitary z zaznaczoną talią pojawiły się we Włoszech i Hiszpanii w czasach Renesansu. Od tamtej pory w Europie stopniowo rosła ich popularność, gdyż rzeczą łatwą jest już po krótkim czasie zagrać proste melodie. W XVII wieku rozwój fortepianu i innych instrumentów klawiszowych osłabił popularność gitary.
Jednakże techniczne odkrycia oraz wyłonienie się nowego pokolenia wirtuozów, którzy byli także nauczycielami i kompozytorami, pod koniec XVIII wieku i w początkach wieku XIX uratowało drogę do wskrzeszenia tego cudownego instrumentu. W XIX wieku ustalono, że miejscem narodzin współczesnej gitary klasycznej była Hiszpania. W tym samym czasie, w Ameryce Północnej, nastąpił rozwój gitar z metalowymi strunami, instrumentów z płaską płytą wierzchnią i gitar orkiestrowych. Hiszpańska muzyka flamenco zyskała rozgłos w XIX wieku, chociaż prawdopodobnie jako muzyka ludowa istniała już wcześniej.
W Ameryce Południowej i Północnej gitara odgrywała istotną rolę zarówno w muzyce poważnej jak i w ludowej. W Ameryce Północnej, w południowych stanach zaczęła rozwijać się muzyka bluesowa grana przeważnie na rogu lub na innych instrumentach domowego wyrobu. To zapoczątkowało więź między gitarą a bluesem, który stał się podstawą muzyki popularnej w Ameryce Południowej i na całym świecie.
Wzrost popularności gitary w XX wieku zbiegł się z postępem w nagrywaniu dźwięku do filmu, co pomagało nadać jej szczególną rangę. Gitara była również nieodłączną częścią muzyki country i western, która zyskała szeroką popularność w latach trzydziestych dzięki właśnie nagraniom i filmom. Gitara jako preferowany instrument akompaniujący zaczęła wypierać banjo z muzyki jazzowej oraz inne instrumenty. Dzięki coraz powszechniejszej i tańszej produkcji gitar, które można było zamówić w firmie wysyłkowej lub kupić w sklepie muzycznym, stały się one łatwo dostępne dla muzyków profesjonalnych oraz amatorów w Ameryce i Europie.
Gitara była jednym z pierwszych instrumentów, których dźwięk udało się wzmocnić. Gitara elektryczna została rozpowszechniona w latach trzydziestych przez muzyka jazzowego Charliego Christiana i innych muzyków tego okresu. Po drugiej wojnie światowej zainteresowanie gitarą wzrosło, a nowe pokolenie wirtuozów gitary klasycznej oraz stylu flamenco zdobywało rosnące uznanie. W latach 50-tych i 60-tych moda na gitarę zaczęła rozszerzać się na większość obszarów muzyki i ta tendencja trwa do dziś. Różnorodności oraz popularności towarzyszył stały postęp w technice grania oraz dobrze zapowiadające się innowacje.
Wiek XX uczynił z gitary najbardziej ulubiony instrument. Jest ona łatwa do adaptowania, przenoszenia, atrakcyjna, a jej uniwersalność powoduje, że wykorzystuje się ją w przeróżny sposób. Jest to jeden z najlepiej przystosowanych instrumentów strunowych zarówno do grania akordów, jak i melodii. W każdym kraju na wszystkich kontynentach można usłyszeć niezwykłe różnorodne w stylu i formie utwory gitarowe, począwszy od ludowych melodii granych na instrumentach wykonywanych domowym sposobem, aż do wyrafinowanych kompozycji wykorzystujących szerokie możliwości, jakie daje komputer.
Rozwój instrumentów oraz różny sposób podejścia do muzyki, i różne style odpowiadające niemal wszystkim gustom i potrzebom, doprowadziły do pojawienia się wielu różnych technik grania na gitarze. Na gitarach z nylonowymi strunami gra się używając przeważnie palców prawej ręki, natomiast do grania na gitarze ze strunami metalowymi głownie używa się plektronu, zwanego popularnie kostką (piórkiem). Instrumentaliści grający na gitarach elektrycznych mają do dyspozycji więcej technik wykorzystujących obie ręce, np. tapping. Ocenia się obecnie, że na całym świecie jest ponad pięć milionów gitarzystów. Popularne piosenki, w których gitara spełnia podstawową rolę, improwizowane sola oraz utwory instrumentalne grane na żywo i obecne na nagraniach, stanowią niewyczerpalne źródło inspiracji dla tak wielkiej rzeszy fanów gitary jak np. ja. W rezultacie wielu gitarzystów grających muzykę różnego typu, często dochodzi do pewnych rzeczy samodzielnie - jak zapewne ty i ja - polegając na nauce ze słuchu, wymianie poglądów z innymi, studiowaniu książek, czasopism oraz nagrań audio, video itp.
W dziedzinie muzyki poważnej zaznacza się rosnąca liczba gitarzystów, którzy nabywają doświadczenia w tradycyjny sposób, korzystając z pomocy doświadczonych nauczycieli, uczestnicząc w kursach i ucząc się w szkołach muzycznych. Muzyka poważna i rozrywkowa rozwijają się w odrębny sposób. Gitara o strunach nylonowych lub metalowych oraz gitara elektryczna, uważane są przez wielu muzyków niemalże za różne instrumenty. Na szczęście takie stanowisko powoli ulega zmianie. Ostanie eksperymenty w zakresie łączenia stylów, prowadzą do korzystnej wymiany technik pomiędzy różnorodnymi rodzajami muzyki. Rośnie także liczba publikowanych materiałów przeznaczonych przeważnie dla gitarzystów, powszechnie dostępne są transkrypcje i aranżacje coraz to nowych utworów muzycznych.
Otwarcie metod kształcenia na wielorakie tradycje oraz opiekuńcze podejście do twórczego myślenie, zaznaczyło się wśród gitarzystów wzrostem poziomu umiejętności i pomysłowości w grze na gitarze. Odmienne techniki i teoria, ze swoim analitycznym podejściem stosowanym w większości sposobów grania, stają się coraz bardziej dostępne. Np. wybitny instrumentalista grający muzykę poważną, stanowi lepszy przykład dla zaczynającego naukę techniki praworęcznej, niż "walący" w gitarę stylista. Wielu gitarzystów muzyki poważnej i flamenco jest obeznanych z metodami używanymi przez wirtuozów muzyki jazzowej oraz bluesa, a także ceni sobie pełną swobodę płynącą z możliwości improwizowania akordów i partii solowych. Prawidłowe techniczne podstawy są niezbędne, zwłaszcza przy repertuarze poważnym. Jednak z drugiej strony, niektóre z najwybitniejszych utworów gitarowych były komponowane przez muzyków takich jak Django, Reinhardt i Jimi Hendrix, których gra (delikatnie mówiąc) znacznie odbiegała od ogólnie przyjętych zasad harmonii.
Gitara w antyku
W antycznym świecie Greków sporym uznaniem cieszyła się kitara, stanowiąca rodzaj liry. Jej struny mocowano z jednej strony do pudła rezonansowego, z drugiej do spoczywającego na dwóch ramionach jarzma. O jej szczególnej pozycji świadczy to, że była ona jednym – obok łuku – z atrybutów Apollona. Za sprawą Hellenów instrument trafił do innych społeczności świata śródziemnomorskiego, m.in. do Rzymu (jako cithara). Sam cesarz Neron grał na nim namiętnie i czynił to nawet – jak czarna legenda niesie – podczas wielkiego pożaru Wiecznego Miasta (historycy jednak w tej sprawie zgłaszają szereg zastrzeżeń).
